Tản Mạn Về Cô Láng Giềng

Viết tặng Q…

Cô láng giềng ơi,có một điều tôi không thể nào tưởng tượng nổi là cho đến giờ này em vẫn tồn tại-mà tồn tại một cách đường hòang , thanh sạch như thế. Bởi vì tôi là một nhân chứng . Tôi đã thấy nhiều năm tháng em băng qua giông gió cuộc đời và đòi đọan hơn cả nàng Kiều của cụ Nguyễn. Sông Tiền Đường ư? Em đã dũng khí vượt qua mọi gian nan mà không cần một thứ nước Thánh nào hết. Em vẫn đẹp như một tấm gương soi mà tôi đã từng thấy, từng cảm phục bởi trong trái tim em lúc nào cũng nở hoa nhân ái.

Tôi nhớ năm 1980, tình cờ gặp lại em sau nhiều năm bằn bặt , biệt mù-Với chiếc xe đạp cà tàng tôi đã chở em đến quán Cà phê Chiều Tím trên đường Lê Văn Sỹ. Bạn bè gặp lại nhau thế là ” một trời tâm sự” . Tôi cứ nghĩ cô láng giềng hạnh phúc nhất đời khi ra trường sư phạm Qui Nhơn và đã gặp được người trong mộng. Ai ngờ cuộc tình gãy đổ rồi em bơ vơ nơi xứ lạ quê người với đưá con trong bụng. Em thành chiếc thuyền viễn xứ giữa mênh mông đại dương cuộc đời biết đâu là bến bờ để neo đậu!

Tôi đau xé lòng trước hòan cảnh của em nhưng tôi cũng lênh đênh, vô định như em vậy mà! Vỗ về, an ủi nhau rồi thôi. Rồi sông vẫn sống đời sông, suối vẫn trôi đời suối…

Vậy mà, sau sinh nở em cũng đường hòang lên bục giảng. Rồi lao động ngòai giờ cật lực để nuôi thân và nuôi con như dạy kèm, đan giỏ xách . v. . v. . Em đơn chiếc, lạnh lùng giữa một thành phố phồn hoa. Ê chề, ngao ngán giữa lòng nhân thế! Vậy mà, cô láng giềng của tôi đã vượt qua số phận và đã đi lên.

Tôi cảm nhận được rằng , trong em, ngòai thân phận nhi nữ thường tình , em còn có sự đảm lược của một Kinh Kha để qua sông Dịch. Nếu không như thế,làm sao giờ này em bước tới trần thế kiêu sa như vậy? Đứa con trong bụng bơ vơ ngày nào giờ đã lấy bằng cử nhân và làm việc cho một công ty Đức. Nếu không như thế, làm sao em tiếp tục ” gõ đầu trẻ” với một cơ ngơi “coi được” so với trước đây là người không chốn nương thân?

Cô láng giềng ơi, tôi cũng đã từng vẫy vùng để vượt qua số phận nhưng rồi không được như em. Nhưng em và tôi vẫn là tình thân, vẫn là láng giềng của nhau . Vẫn thấm đậm tình đồng hương, mỗi khi gặp nhau là không nguôi nhớ về cố xứ. Em vẫn mơ mòng đường xưa lối cũ bên Nội thành mùa hè đỏ rợp màu phượng Cố Đô. Mùa đông mịt mù mưa gió Kim Long. Mùa thu heo may lướt thướt bên đường Lê Lợi với những hàng cây Long Não mùa vàng.Mùa xuân ai gánh mai vàng qua tả ngạn để “tôn” thêm màu tím Huế của áo tiểu thư.

Em cũng đã gợi nhắc nhiều về những ngôi trường Tiểu học, Trung học thời thanh xuân-nhất là ngôi trường Đồng Khánh với bao kỷ niệm tuyệt vời.

Cô láng giềng ơi, giữa băng gía cuộc đời, em đã bước tới Cõi bình minh của ý thức mới: Ta và tha nhân. Đó là những liên hệ buộc ràng , đáng yêu, đáng có. Nếu không thì cõi người sẽ là cõi vô tâm, phải vậy không ?

Tôi thật “sướng” khi thấy một người Huế tha phương như em.Sống, làm việc, hát hò,yêu thương và biết giúp đỡ người một cách chân tình. Em thủy chung,son sắt và độ lượng bởi vì tôi biết em vẫn không căm ghét ” người xưa” và Th.vẫn thương cha dẫu người cha đó đáng oán ghét…

Đang lúc tôi “sướng” khi nghĩ về cô láng giềng thân thiết thì cũng là lúc tôi nhận được tin em mắc một căn bệnh hiểm nghèo.Thật là ” phước bất trùng lai, họa vô đơn chí” Sao tạo hóa khắc nghiệt đến thế nhỉ? Không lẽ hồng nhan cứ bạc mệnh đời đời ?

Không. Không thể như thế được.

Tôi tin rằng với nghị lực phi thường , em sẽ vượt qua để sống Bởi vì em thật đáng sống trong cõi nhân sinh này. Em vĩnh viễn là một đóa huệ giữa trần gian bụi hồng chấp chới. Tôi tin như thế vì ngày xưa tôi cũng như em đã từng đọc Hermann-Hesse và đã tâm đắc câu nói tuyệt vời của ông “Dù khổ đau quằn quại tôi vẫn yêu trần gian điên dại này…“

Vậy thì,em phải sống và tôi cũng phải sống để còn được yêu SàiGòn-Huế-Hà Nội ,phải không?

Cô láng giềng ơi, khi viết những giòng này cho em thì chợt đâu đó ai hát lên câu hát ngày nào: Quê hương anh nghèo lắm em ơi. Mùa đông thiếu áo, hè thời thiếu ăn. Trời hành. Trời hành cơn lụt mỗi năm… Nghe ra ,đứt ruột vò gan , phải không em? Như vậy, tôi và em lại càng phải sống để càng yêu thương Huế, để càng chất ngất “một trời thương nhớ” khi mình còn ở đất phương Nam.

Trần Dzạ Lữ
  

   Số lần đọc: 1958