Phan Rí ăn cá bỏ đầu Phan rang thấy dậy xỏ xâu đem dìa (Ca dao Nam Trung bộ) Mấy hôm rày trời âm u, mưa giông. Mưa mùa hạ. Bắt đầu một mùa lá me non. Những cây me đủ loại từ già cỗi cho đến những cây còn trẻ chừng mươi năm đổ lại dường như đã chờ đợi lâu lắm rồi, chờ ngày trút bỏ bộ áo cũ kỹ thâm rì để thay bộ cánh mới non tươi xanh mát. Có thể cây lãng mạn, hồn nhiên nhưng người đâu hẳn nhìn cây bằng con mắt thi vị vô tư vậy! Nói cho vui, chứ thực ra người xứ Tam Phan, có lẽ vậy, Phan rang, Phan rí, Phan Thiết hay rộng hơn là một vùng duyên hải niềm Trung ai mà không thích món canh chua lá me! Món này từ nhỏ tôi đã được thấy bà ngoại và má nấu, từ khi lấy vợ thì vợ nấu rồi bây giờ thì tui cũng biết nấu luôn. Ngon lắm! Này nhé, món canh lá me vô cùng đơn giản. Nếu cá đồng, cá sông thường nấu với khế chua, me trái và bông chuối thì cá biển thường ngon hơn khi chỉ với một nắm lá me non, một nhúm hành é, muỗng nước mắm ngon. Nhiêu đó thôi. Vậy, mà nên chuyện. Mùa nồm, nam, cuối xuân đầu hè là mùa cá nục, bạc má, ngân, ngừ,... và đặc biệt là cá cơm. Cá lặt mang, rửa sạch, ướp tí hành ớt, đợi cho nồi nước sôi bùng là cho vào. Đợi cá chín tới, vò nắm lá me non, đợi tí, sao cho lá me chuyển từ màu xanh mạ sang màu vàng chanh là đã đủ chua thì tắt bếp. Xắt nhúm hành é, nêm thêm chút mắm ngon là đã có nồi canh chua cá lá me, ngon đã đời. Mâm cơm nhà quê, mà bây giờ đã là "nhà phố"cứ lua thăm thẳm mấy chén trưa hè. Haha. Tôi đang tả món ngon nhà quê mà lại "lồng ghép thơ phú" thì e hơi dị! Bịnh mà. Biết nhưng cai không được. Nhưng xin thưa bạn, tánh tui, "thực" và "mộng" (hay "đạo") cùng chia đều 50/50. Viết chuyện ẩm thực thì lái sang thơ. Nhưng lúc làm thơ lại nhớ chuyện "ăn uống"!
Photo : Yousuke Abe bữa xưa tôi nhớ một ngày cắm đầu mà chạy chỗ này chỗ kia cạn chiều cho đến tàn khuya cười trong khốc lệ đầm đìa khói nhang nắm tay kể chuyện hợp tan bỗng dưng ngó lại ngỡ ngàng lạ quen
Cây me già trong ngõ Hoa lá đổ về khuya Mùi hương lối xóm bay đi tràn trề (Phạm Duy)
1. Đêm qua trò chuyện với con gái ở Thủ Đức. Nghe tiếng chó sủa, rồi gà gáy. Tiếng gà tre é é e nghe gần lắm. Hỏi con. Nó bảo của nhà bà cố đó ba. À, tôi nhớ ra. Mấy lần có dịp vào thăm con gái, lúc xuống nhà dưới chỗ phòng khách tôi có thấy mấy con gà đuôi tôm chạy nhảy lung tung. Chợt nghĩ, Sài Gòn nhiều chuyện cũng khác chi quê mình. Gà qué, mèo chó nhà này chạy sang nhà khác tùm lum. Ờ, hàng xóm với nhau mà!
"Bà cố" hàng xóm vói con tôi là một cụ bà ngoài tám mươi, lưng còng nhưng trông còn khỏe và khá vui tính. Bà gốc Bắc vào Nam độ 54. Nghe kể đời bà nhiều lận đận. Cuối cùng sống với 2 cháu nội. Cô cháu gái đã có con. Hàng xóm gọi bà là bà cố vì bà có cháu cố. Con gái tôi quý bà vì bà vừa vui tính vừa luôn quan tâm hàng xóm. Buổi tối gặp con gái tôi vừa làm về, bà hỏi, cô cơm chiều chưa. Dạ chưa, vậy sao chưa nấu cơm. Dạ, con chuẩn bị nấu đây. À, cô mới đi làm về à. Ăn ngoài hả. Dạ không. Vậy cô ăn gì chưa. Dạ chưa. Nếu chưa sao không chịu nấu cơm. Dạ. Ừ chắc cô chưa ăn cơm ha? Cứ thế, bà cụ lẩn quẩn mãi, kiểu người già mà cũng dễ thương!
Tôi ở tù ra, phải đi kinh tế mới ở huyện Bình Long tỉnh Sông Bé, rồi bỏ về Sài Gòn sinh sống. Quãng đời thầm lặng, mượn tiếng chim, màu hoa khuây khỏa nỗi buồn:
Sân nhỏ, mảng trời, mấy khóm hoa Lai rai bạn nhớ đến chơi nhà Mười hai năm ở âm thầm đó Hỏi đất Sài Thành có trách ta. (Việt Thao – Lòng Khách)
Dịp Tết, nhà thơ Hồng Tâm, một đồng hương ở huyện Phù Mỹ đến thăm. Anh trịnh trọng đặt cuộn giấy trên bàn rồi chậm rải trải ra. Mắt tôi hoa lên. Bức tranh thủy mạc, đường cong sông núi? Không! Vẽ hoa? Cũng không! Ồ, chữ viết, viết ở dạng đặc biệt. Viết như vẽ. Đúng thế. Vẽ chữ, gọi là thư họa (Shu hua).
Tôi đã đọc qua vài tài liệu về thư pháp, đã xem nét viết chữ Việt của Đông Hồ. Nhưng lần này, tôi ngây ngất trước bức hoành phi này.
Chiều 26 tháng 4 năm 75, tôi còn giờ thực tập cuối cùng trong phòng lab Đại học Khoa học Sài Gòn. Tan buổi học, Cường, thằng bạn học rủ xem xi nê ở rạp Văn Hoa (*) gần đó. Rạp có máy lạnh làm dịu đi cái nóng tháng tư, rơi vào giấc ngủ chập chờn... Phim gì chẳng nhớ, chỉ nhớ đã đứng lên chào cờ. Đó là lần cuối...
Vãn phim, Cường ngập ngừng :
Mày đi không?” Đi đâu? Có quen ai đâu mà cho mình đi Thôi mày về nhà tao, kiếm cái gì uống, rồi tính..., Cường nói
Năm 1736, cao trên rặng núi Andes ở Nam Mỹ, thời bấy giờ là thuộc địa của Spain, một phái đoàn thuộc viện Hàn Lâm Khoa Học Pháp dưới sự hướng dẫn bởi bác học Charles-Marie de La Comdamine sau nhiều năm nghiên cứu và đo đạt đã xác định vị trí của Equator (đường Xích Đạo). Con đường tưởng tượng chia quả đất làm hai phần, Bắc Bán Cầu và Nam Bán Cầu. Ngoài ra họ cũng chứng minh quả đất không tròn như mọi người nghĩ nhưng nở lớn ra ở Equator (biến dạng do lực ly tâm khi trái đất quay). Vùng đất này, sau khi giành được độc lập từ Spain, hãnh diện về sự kiện lịch sử và địa điểm đặc biệt này đã chọn tên nước là Republic of Ecuador (Ecuador là tiếng Spanish cho Equator).
Năm 1936, Chính phủ Ecuador xây dựng một tượng đài kỷ niệm 200 năm sự kiện xác định vị trí của Equator. Năm 1979 tượng đài này được thay bằng một tòa tháp cao trên đỉnh có quả địa cầu với bốn mặt đông, nam, tây, bắc nằm trong một công viên mang tên "Mitad Del Mundo" tiếng Spanish có nghĩa là "Chính giữa thế giới". Một đường sơn vàng chạy qua giữa tượng đài trong công viên được cho là vị trí chính xác của Equator. Công viên Mitad Del Mundo là nơi thu hút rất đông du khách đến viếng cảnh và chụp hình kỷ niệm khi đến Ecuador.
Du ký " Một vòng quanh mấy nước phía tây châu Âu , bên bờ Địa Trung Hải " : Pháp - Andorra - Spain - Portugal . Ghé hai thánh địa hành hương : Lourdes - Pháp và Fatima - Portugal . Bài số 11 . Từ Lisboa ghé thánh địa hành hương Fatima , đến Porto .
Vậy là cả đoàn chẳng những một lần mà lại được hai lần đi qua cây cầu Ponte Vasco da Gama dài 12.345m bắc qua vịnh và sông Rio Tejo nằm bên cạnh Lisboa , và sẽ không bị ray rức nếu sau này có ai đó nhắc nhở đến cây cầu này vì mình đã được qua lại hai lần trên cây cầu này , được ngắm nhìn vịnh và con sông Rio Tejo mênh mông dưới chân mình ! À , có câu chuyện xảy ra vào buổi sáng lúc rời Lisboa để lên phía bắc bị quên mất , bây giờ xin được ghi lại . Lúc khởi hành mình muốn cho anh em trong đoàn được ngồi trên xe vào trung tâm phố phường để " cưỡi ngựa xem hoa " thủ đô Lisboa lần cuối nhưng lúc vào giữa phố thì bị lọt vào " Mê hồn trận " nhiều đường nhỏ , đường một chiều và tệ hơn nữa là lọt vào khu vực trạm trung chuyển lớn chỉ dành cho xe điện tập trung trả và đón khách , cấm tiệt xe ô tô tư nhân lưu thông !
Một cô cảnh sát giao thông thấy có xe ô tô " ngang nhiên " vi phạm luật nên vung gậy , thổi còi tíu tít chận xe lại với vẻ mặt giận dữ , vậy là gay cấn rồi ! Lái xe phải giả vờ như không biết là đã đi vào đường cấm và nói với vẻ phân bua lẫn với nét . . . cầu khẩn : Chúng tôi muốn hành hương đến thánh địa Fatima nhưng bị lạc đường , xin vui lòng chỉ cho chúng tôi cách đi !
Cô cảnh sát giao thông không còn nét căng thẳng nữa mà dịu hẳn lại , cho biết xe các bạn đã đi vào đường cấm , còn đi Fatima thì phải đi hướng ngược lại kia kìa ! Vậy là đoàn của ta chưa đến đất thánh Fatima mà đã được bề trên che chở rồi !