Trên youtube, một clip hơn mười tám tháng mà được một trăm ngàn hits thì không có gì là to lớn cho lắm, nhứt là trong lãnh vực âm nhạc - Gangnam style Psy có tới hơn 850 triệu hits trong hai tháng! . Nhưng đây là lần đầu tiên của cô Nguyên Thảo. Cô Giáng Son thì cũng đã có clip vượt hơn 100 ngàn hits, dù không biết là bà con vô nghe nhạc của cô hay là chỉ muốn coi mấy huyến luyện viên ưu tú chơi trò "rờ voi". Và dù sao đi nữa, như người ta thường nói, phải tập đi trước khi chạy, phải lên một trăm ngàn rồi mới tới hai trăm ngàn, một triệu, hai triệu... Xin các bạn nghe thêm một lần nữa để clip có thêm vài hits!
Tôi dự định về bài viết này khi số lượt xem lên tới đâu cỡ sáu bảy chục ngàn, nhưng không ngờ vọt lên một trăm ngàn lẹ vậy. Có lẽ một phần nhờ mới đây bài Thu Cạn được vài ca sĩ ứng viên trong mấy chương trình đua bơi ca hát trên TV ở bên nhà lựa trình diễn. Mà khi các vị ấy ca xong rồi thì ai cũng bị cô Giáng Son chê là không bằng cô Nguyên Thảo[1], cho nên bà con mới tò mò vô youtube để coi cô Nguyên Thảo hát nghe ra làm sao. Đây là cái giản đồ số người xem trong 18 tháng qua:
Dù muốn dù không, vô tình cô Giáng Son đã dùng phần trình diễn của cô Nguyên Thảo làm cái thước đo cho bài Thu Cạn. Từ rày về sau ca sĩ nào, professional hay đi thi, nam hay nữ, chuẩn hay không ... mà hát bài này thì cũng sẽ "bị" đem ra so sánh với cô Nguyên Thảo trong clip này.
Nhiều người đã hát Thu Cạn, và ngay cả Nguyên Thảo cũng hát bài này mấy lần (Con Đường Âm Nhạc - Giáng Son, hai lần ở Không Gian Âm Nhạc 2 tháng 5/2011, hai lần ở Không Gian Âm Nhạc 9 - Noel 2011, Bài Hát Việt 2012 ...) nhưng chỉ lần đầu ở Không Gian Âm Nhạc 2 là đặc biệt nhất, và may mắn là phần biểu diễn đã được ghi vào cái clip này.
Không biết các ca sĩ khác ra sao, nhưng cô Nguyên Thảo rất khắt khe với chính mình trong nghệ thuật. Bài hát mới các ca sĩ tập thường một hai ngày là xong, cô Nguyên Thảo thì phải tới ba bốn ngày [2]. Cô thường đổ thừa là người Đà Lạt sống chậm nhưng tôi không chắc là như vậy! Có lần đi hát concert về cô thấy không vui trong bụng vì là biết có bài mình đã không hát hay được đến mức hết sức mình. Khán giả hiện trường vẫn vỗ tay rần rần, những fan với hai lỗ tai trâu như thằng tôi thì nghe đỡ mấy cái clip amateur đăng trên youtube thấy vẫn sướng rên mé đìu hiu! Nhưng cô Nguyên Thảo thì tự biết mình có thể hát hay hơn nữa nhưng vì lý do này hay lí do nọ mà đã không lên được tới đỉnh! Nhưng với cái clip Thu Cạn này, các bạn nếu để ý thì sẽ thấy là ở giữa (chỗ 1:30) cô dơ tay lên trời và cảm thán "I got it!", đại khái dịch nôm na ra là "tôi hát sao mà hay quá xá!"
* * *
Tôi không biết gì nhiều về cô Giáng Son, chỉ đọc một vài bài báo cũ trên mạng về cô - và nghe cô hát chung trong nhóm 5 Dòng Kẻ. Và ái mộ nhạc của cô. Hơn 70 năm tân nhạc Việt Nam sản xuất không biết là bao nhiêu nhạc sĩ đàn ông, nhưng nhạc sĩ phái nữ thành danh thì chắc chỉ đếm được trên đầu ngón tay, cao lắm là đếm thêm ngón chưn nữa là hết. Năm mười năm trở lại đây tôi đoán cô Giáng Son là nữ nhạc sĩ hàng đầu trong nước. Cô thuộc loại "văn võ song toàn", ca cũng hay, đàn là bậc thầy, và viết nhạc thì càng hay hơn nữa... Không biết trong đời thường và giảng dạy ra sao nhưng đời sống âm nhạc của cô có vài điều tréo cẳng ngỗng (có lẽ vì vậy mà cô viết nhạc hay chăng). Chẳng hạn cô sinh ra trong một gia đình có truyền thống cổ nhạc (hát chèo) nhưng lớn lên lại vô học viện học piano. Người thì coi bộ dịu dàng đằm thắm nhưng nhạc thì nồng nàn, thiết tha, dữ dội... Bỏ công sức năm bảy năm ra xây dựng nhóm 5 Dòng Kẻ, nhưng vừa tới lúc nhóm bắt đầu thành danh thì từ bỏ tất cả, về lại quê nhà dạy học và viết nhạc... Nhưng có lẽ nếu ngày đó cô không làm vậy thì giờ này có thể cô đã giàu có hơn nhưng không chắc là có bài Thu Cạn!
Cô Giáng Son kể là có lần vào thăm Sài Gòn, trong lúc ngồi uống cà phê với một người bạn thì tình cờ đọc được bài thơ Cho Cạn Kiệt Mùa Thu của Y Mai đăng trên báo SGGP (nhiều bài báo mạng và ngay cả đài truyền hình ghi lộn là bài thơ này của Phạm Thiên Thư!). Cô đem về "cắt, thêm, bớt, chọn lọc những ý hay nhất"[4] và đến năm 2008 thì phổ nhạc xong, ra thành bài Thu Cạn. Tháng 10/2010 cô Nguyên Thảo trình bày bài này trong chương trình TV Con Đường Âm Nhạc của Giáng Son. Không biết có phải đây là lần công diễn đầu tiên của Thu Cạn. Bài hát khó dã man[4], điệu Blues, âm vực bao gồm từ nốt La thấp tới nốt La cao, tôi nghĩ ca sĩ mà ca lơ mơ thì nghe dám suông đuột không thấy cái màu blues đâu hết, xuống mấy nốt thấp thì rỉ rè, mấy nốt cao thì chua lè...
Ấy vậy mà cô Nguyên Thảo ca Thu Cạn nhẹ nhàng như không và quá thành công! [4]
Nhưng thành công nhứt có lẽ phải chờ đến tháng 5/2011, khi cô Nguyên Thảo là khách mời của bác Tuấn Ngọc trong chương trình Không Gian Âm Nhạc số 2 - Cỏ Hồng ở Hà Nội. Cô hát năm bảy bài gì đó, có bài Thu Cạn, và may mắn là có môt clip amateur ghi lại phần biểu diễn tuyệt vời của cô, để ngày nay trên youtube có hơn một trăm ngàn hits!
Năm ngoái tôi mạo muội viết vài hàng về vài bài cô Nguyên Thảo hát, và có tám như vầy:
"Fantastic! nhạc sống ở đỉnh cao của nhạc sống, tuyệt vời. Người ca sĩ ngồi hát, như ngồi với khán giả, gần gũi, ấm cúng, thân mật. Giọng ca ray rức, nức nở, khán giả nín thở theo dõi những lời hát trầm bỗng, những chỗ ngắt câu, luyến láy, trở mình theo từng nhịp thở, từng cái lắc người, ngoắc tay của người ca sĩ. Nghe như người ca sĩ ngồi trước mặt mình hát cho mỗi mình nghe."[3]
Tôi đoán vài người ái mộ cũng cảm thấy vậy. Có người thú thiệt sáng thức dậy là lên máy coi cô Nguyên Thảo hát Thu Cạn rồi làm gì thì làm, và buổi tối cũng phải coi lại cái clip này một lần nữa thì mới đi ngủ được!
* * *
Ngoài bài Thu Cạn ra cũng còn vài ba tác phẩm khác của cô Giáng Son mà cô Nguyên Thảo ca rất đặng, ví dụ như Nếp Ngày và Khát trong album Giáng Son (2007), mời các bạn nghe thử. Cô Nguyên Thảo đang làm vài ba album nhạc - dù rằng chưa biết lúc nào xong - nhưng không nghe nói có dự án nào với cô Giáng Son. Hi vọng là sẽ có một ngày nào đó hai cô sẽ chụm đầu lại làm một album, hay ít ra một single Thu Cạn ...
Chúc cô Nguyên Thảo và cô Giáng Son sức khỏe và hạnh phúc, luôn hồ hỡi phấn khởi để tiếp tục hát hay (cô Nguyên Thảo) và sáng tác (cô Giáng Son)!
Cho cạn kiệt mùa thu
Không còn gì cho nhau
Em thả chiếc lá khô rơi vào trời đầy gió
Những cơn mưa phùn
Những cơn mưa nhỏ
Cơn mưa dài – dài cho đến mùa sau.
Không còn gì cho nhau
Quán cà phê đàn dương cầm chơi những điệu buồn da diết
Thanh âm ngân ra đắng cả viên đường
Em đợi chờ gì trong giấc mơ đêm ấy?
Đâu có anh về cho trọn vẹn tình suông!
Nhặt một chiếc lá, hai chiếc lá, ba chiếc lá
Em rất thích những chiếc lá đi hoang không ngủ trong vườn
Phơi đầy mặt lộ
Thả vào buổi chiều những điều vô nghĩa
Vô hình nhận ra mình cũng như lá biếc
Sẽ se vàng
Cho cạn kiệt mùa thu.
Y Mai
SGGP 14.1.2007
Cám ơn cô Giáng Son đã gởi về bài thơ và bản nhạc.
Nguyễn Sĩ Hạnh
7.12.2012
[1] Facebook của cô Giáng Son - http://www.facebook.com/giang.sol.9
[2] Nguyên Thảo: 'Tôi chín ngầm, chín từ từ' http://nguyenthao.net/index.php/ve-nguyen-thao/phong-van/88-nguyen-thao-toi-chin-ngam-chin-tu-tu
[3] Mong Thảo - http://amnhac.fm/index.php/blog8/nguyen-si-hanh/4325-mong-thao
[4] Email của Giáng Son gởi người viết
Nguồn: http://nguyenthao.net