Xuân Hợi trên sân khấu
So với các nghệ sỹ khác, Xuân Hợi có điều kiện thuận lợi là sớm tiếp xúc với nghệ thuật Tuồng vì quê hương anh chính là làng tuồng Nhơn Hoà nổi tiếng, lại được NSƯT Hoàng Chinh (một trong tứ danh ca đất Bình Định) nhận làm con nuôi và tận tình chỉ dạy. Cộng vào đó là cha và anh ruột đều là nhạc công Tuồng nên đã trợ giúp cho Xuân Hợi mau chóng tiến bộ.
Về với Nhà hát tuồng Đào Tấn năm 1978, anh vừa tham gia biểu diễn vừa học thêm nghề của các nghệ sỹ bậc thầy đi trước, trong đó có NSND Võ Sỹ Thừa – người thầy đáng kính và cũng là cha vợ về sau. Từ những vai phụ, anh dần được giao những vai lớn hơn, đến nay anh đã trở thành kép chính, thủ hầu hết tất cả các loại vai trong chương trình kịch mục của Nhà hát tuồng Đào Tấn. Chính vì vậy mà khi Nhà hát tuồng Đào Tấn chọn kịch bản Hồn Việt của tác giả NSND Lê Tiến Thọ để tham gia Hội diễn sân khấu chuyên toàn quốc năm 2009 thì Xuân Hợi đã được toàn thể Hội đồng nghệ thuật của nhà hát giao đóng vai Lý Long Tường.
Đây là một kịch bản có chủ đề tốt, cốt chuyện thời nhà Lý ca ngợi Lý Long Tường, một người con ưu tú của Việt Nam sống hết lòng vì dân vì nước, dù ở bất cứ nơi đâu cũng là một anh hùng làm sáng danh non sông Đất Việt. Nội dung vở tuồng đạt tính thời sự. Và Xuân Hợi đã không phụ lòng tin của đạo diễn, không phụ lòng tin của tập thể nên đã cố gắng thể hiện xuất sắc vai diễn này. Tuy thể hình hơi nhỏ, khuôn mặt gầy nhưng tài nghệ diễn xuất của Xuân Hợi đã làm người xem quên đi những nhược điểm của mình. Họ chỉ thấy Xuân Hợi-Lý Long Tường trên sân khấu thật uy nghi , độ lượng.Khi thì bi thương trầm lặng , xót xa trước tiêu vong của nhà Lý , khi thì hào sảng , cương quyết " quẳng mình ra biển " để tới đất Cao Ly. Không những thế Xuân Hợi – Lý Long Tường còn chan hoà, gần gũi, yêu thương anh em ,đồng đội và tin tưởng tình người bản địa, cùng với dân Hàn quốc đánh bại ngoại xâm, giữ được bình yên cho nơi mình sinh sống. Những lớp diễn biệt quê, khóc thương Lý quân Tất và đắm chìm trong nỗi nhớ Thăng Long , nhớ câu ca quan họ là những lớp diễn tài hoa, gợi cảm tốt đẹp cho người xem của Xuân Hợi- Lý Long Tường. Khi Xuân Hợi lên nhận HCV của Ban Giám Khảo , cả hội trường đã vỗ tay nồng nhiệt chúc mừng anh, chúc mừng một quả ngọt thơm hương sau những vất vả của bước đường nghệ thuật.
Xuân Hợi đã đáp ứng được yêu cầu của đạo diễn , thể hiện xuất sắc một Lý Long Tường vừa dữ dội bi thương , vừa hào hoa anh dũng . Tấm huy chương Vàng cho vai diễn Lý Long Tường (Hồn Việt) tại hội diễn SKCN toàn quốc chuyên nghành Tuồng và Dân ca như một lời khẳng định cho một tài năng nghệ thuật Tuồng đang ở độ sung mãn nhất, góp phần lớn cho thành công HCV của vở diễn Hồn Việt.
Bảng thành tích sáng chói với 5 huy chương Vàng, 3 huy chương Bạc và nhiều Bằng khen đặc biệt qua các kỳ Hội diễn, Liên hoan SKCN toàn quốc trong nhiều năm qua cũng như nhiều phần thưởng cao quý khác của Bộ, Tỉnh, các Hội nghề nghiệp của NSƯT Xuân Hợi là điều đáng nể và trân trọng. Cần nói thêm là một vinh hạnh với anh mà không phải bất kỳ nghệ sỹ nào cũng có, đó chính là sự mến mộ của số đông khán giả trên cái nôi hát Bội - Bình Định
Thành qủa và vị trí nghệ thuật của Xuân Hợi hôm nay là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố: năng khiếu bẩm sinh – quá trình khổ luyện – sự dạy dỗ dìu dắt của các thầy cô, sự giúp đỡ của cộng sự đồng nghiệp. Về tư chất, Xuân Hợi sống hoà đồng với mọi người, không có biểu hiện ngôi sao tự đắc tự tôn. Chính vì thế, với đạo đức và tài năng của mình, Xuân Hợi luôn nhận được nhiều sự qúy mến của anh em đồng nghiệp và khán giả xem tuồng trong toàn quốc.
Nguyễn Gia Thiện