Kampot là thủ phủ của tỉnh Kampot , nằm về phía nam tây nam Phnom Penh và cách thủ đô 148km , đất này cũng có hạt tiêu rất thơm ngon , vị trí của tỉnh này nằm rất gần với Phú Quốc của Việt Nam nên hạt tiêu ngon cũng không làm cho ta phải ngạc nhiên lắm !
Đường từ Kep đến Kampot chỉ khoảng 40km và được tráng nhựa rất tốt , thỉnh thoảng gặp 1 xe máy kéo theo cả 1 cửa hàng bách hóa lưu động để phục vụ khu dân cư vùng này , ở rất thưa thớt . Bên bờ biển là những khu dịch vụ du lịch biển , nhiều cửa hàng ăn uống được tổ chức tương đối tươm tất hơn bên ta ! Nhà cửa hai bên đường cũng cho thấy bên nước bạn đã có nhiều thay đổi : lác đác cũng đã có nhà kiến trúc tây bên cạnh kiến trúc truyền thống với mái dốc cao và có nhiều cột .
Hiện nay nhà nước và nhân dân Kampuchia vẫn không quên là quân đội và nhân dân Việt Nam đã nhường cơm sẽ áo cho bạn ngay trong những lúc Việt Nam thiếu thốn nhứt và hy sinh cả tính mạng của 50.000 chiến sĩ tình nguyện để cứu dân Khmer thoát khỏi nạn diệt chủng do bè lũ Pol Pot gây ra trong lúc cả thế giới chỉ . . . khoanh tay đứng nhìn và thậm chí còn cấm vận Việt Nam nữa ! Sau khi quân đội Việt Nam rút khỏi Kampuchia để về nước thì quan hệ của liên hiệp quốc cũng như của nhiều nước khác đối với Việt Nam đã tốt lên rất nhiều ! Ở Kampuchia hầu như tại thành phố nào cũng có 1 tượng đài để nhớ ơn và tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện Việt Nam đã hy sinh cho dân tộc Khmer không bị diệt chủng .
Kampuchia cũng có một thời gian dài là thuộc địa của Pháp và nơi đây chưa bị làn sóng " hiện đại hóa , công nghiệp hóa " tác động mạnh lên nhà cửa ở đô thị nên ta vẫn còn tìm thấy được những ngôi nhà , thậm chí những dãy nhà được xây theo kiến trúc đã lâu lắm rồi . Những dãy nhà như vậy nếu ở Việt Nam ta thì đã trở thành những nhà cao từng trồi sụt nham nhở hoặc khách sạn đồ sộ để chủ nhân nó . . . kiếm tiền cho nhiều và cho mau vì . . . " tiền là trên hết " !
Thành phố Kampot nằm bên sông Stoeng Keo , dưới chế độ khmer đỏ đã bị tàn phá nặng nề . Cây cầu cũ ở giữa phố được làm lại một cách chắp vá nên trông rất ngộ nghĩnh , có thể đặt tên là cầu Trường Long vì một phần giống cầu Trường Tiền ở Huế và một phần lại giống cầu Long Biên ở Hà Nội !
Mỗi chốt giao thông lớn như ngả tư ngả năm ngả sáu ở Kampuchia thường được bạn thiết kế kèm với một tượng đài rất là dân gian mộc mạc như xe bò , đôi vợ chồng nông dân hay là trái sầu riêng của vùng này v . . . v . . . Đây là tinh thần đầy tính cách nghệ thuật và đầy chất nhân văn xen với tự tin và tự hào đúng mức , rất đáng để cho ta học hỏi và suy gẫm ! Không cần khoe sự giàu sang vật chất mà chỉ đưa ra cho mọi người xem để rồi cùng nhau gìn giữ những giá trị chúng ta đã có từ lâu mà những kẻ ngu muội vẫn không hoặc chưa thấy được !
Buổi chiều ta có thể dạo dọc dài theo công viên ven sông , thế nào cũng gặp những cặp vợ chồng mới cưới cùng nhau ra đây chụp cảnh " nắng chia nửa bãi chiều rồi " , ngay đó cũng có khu chợ đêm để có nơi cho bà con la cà một tí .
Ở Kampuchia tiền điện rất mắc nên giá phòng có dùng hoặc không dùng máy lạnh khác nhau khá rõ . Mình có phòng gần bờ sông nên không cần xe , chỉ đi bộ cho giãn gân cốt , tìm được chổ ngồi tốt để ngắm mặt trời lặng , tự thưởng cho mình một bữa cơm chiều và . . . phác họa trong đầu chương trình ngày mai sẽ lên cao nguyên Bokor.
Nguyễn Chí Hoài Nhơn