Tương Tiến Tửu – Lý Bạch

085 李白  將進酒

1   君不見                Quân bất kiến
2   黃河之水天上來  Hoàng hà chi thủy thiên thượng lai
3   奔流到海不復回  Bôn lưu đáo hải bất phục hồi
4   君不見                Quân bất kiến

5   高堂明鏡悲白髮  Cao đường minh kính bi bạch phát
6   朝如青絲暮成雪  Triêu như thanh ty mộ thành tuyết
7   人生得意須盡歡  Nhân sinh đắc ý tu tận hoan
8   莫使金樽空對月  Mạc sử kim tôn không đối nguyệt
9   天生我材必有用  Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng
10  千金散盡還復來  Thiên kim tán tận hoàn phục lai
11  烹羊宰牛且為樂  Phanh dương tể ngưu thả vi lạc
12  會須一飲三百杯  Hội tu nhất ẩm tam bách bôi
13  岑夫子                Sầm phu tử
14  丹丘生                Đan Khâu sinh
15  將進酒                Tương tiến tửu
16  君莫停                Quân mạc đình
17  與君歌一曲         Dữ quân ca nhất khúc
18  請君為我側耳聽  Thỉnh quân vị ngã trắc (khuynh) nhĩ thính
19  鐘鼓饌玉不足貴  Chung cổ soạn ngọc bất túc quý
20  但願長醉不願醒  Đản nguyện trường túy bất nguyện tỉnh
21  古來聖賢皆寂寞  Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch
22  惟有飲者留其名  Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh
23  陳王昔時宴平樂  Trần vương tích thời yến Bình Lạc
24  斗酒十千恣讙謔  Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước
25  主人何為言少錢  Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền
26  徑須沽取對君酌  Kính tu cô thủ đối quân chước
27  五花馬                Ngũ hoa mã
28  千金裘                Thiên kim cầu
29  呼兒將出換美酒  Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu
30  與爾同消萬古愁  Dữ nhữ đồng tiêu vạn cổ sầu

Chú thích:

Sầm phu tử: Sầm Tham, bạn Lý Bạch
Đan Khâu sinh: Nguyên Đan Khưu, bạn Lý Bạch
Trần Vương: Trần tư vương Tào Thực, con Tào Tháo, đại thi nhân đời Ngụy, Tam Quốc. Trong bài Danh Đô thiên của Tào Thực có câu:
Quy lai yến Bình Lạc (trở về mở tiệc ở quán Bình Lạc)
Mỹ tửu đẩu thập thiên (rượu ngon uống mười ngàn đẩu)
Bình Lạc: tên quán

Tám:

Rõ ràng và hiển nhiên như lời nói của một chàng … say rượu nhĩ. Có khác chăng là Lý Bạch đã chẳng thừa nhận “nhân sinh ngã tài tất hữu dụng” và đã sống cuộc đời rất hữu dụng theo ý của ông tạ Để ông ta vào trong thời đại này thì ông ta vẫn hữu dụng và vẫn làm một bài thơ Tương tiến tửu như trên.

1. Bạn không thấy sao
2. Nước sông Hoàng Hà chảy từ trên trời xuống
3. Chảy ra đến biển không quay trở lại nữa
4. Bạn không thấy
5. Ở tấm gương sáng treo trên nhà cao, bi thương soi tóc bạc
6. Sáng còn xanh mượt chiều tối đã thành trắng như tuyết
7. Đời con người khi nào đắc ý nên tận tình vui sướng
8. Đừng để chén rượu vàng cạn queo nhìn vầng trăng
9. Trời sinh ra ta có tài thì ắt sẽ được dùng
10. Ngàn vàng tiêu sạch hết rồi sẽ trở lại
11. Mổ dê giết trâu cứ vui cái đã
12. Uống một lần ba trăm ly rồi hãy tính
13. Này ông bạn họ Sầm
14. Này ông bạn Đan Khâu
15. Sắp rót thêm rượu rồi đây
16. Các bạn chớ có ngừng
17. Tôi xin ca một khúc cho các bạn
18. Xin các bạn vì tôi lắng tai nghe
19. Chuông trống cổ bàn không đáng qúy trọng
20. Chỉ xin được say hoài không muốn tỉnh
21. Xưa nay các bậc thánh hiền đều im lặng
22. Chỉ có kẻ uống rượu mới để lại tiếng tăm
23. Trần vương hồi xưa mở yến hội ở Bình Lạc
24. Mười ngàn đẩu rượu tha hồ mà hoan lạc vui cười
25. Tại sao chủ nhân lại nói ít tiền
26. Hãy mau mau mua rượu mời các bạn uống
27. Này ngựa hoa năm sắc
28. Này áo cừu giá ngàn vàng
29. Kêu đứa nhỏ ra đem đổi lấy rượu
30. Cùng bạn tiêu mối sầu vạn cổ

Bản dịch:

Trần trọng San

Thấy chăng ai: Nước sông Hoàng Hà xuống tự trời kia
Chảy mau ra biển chẳng quay về
Thấy chăng ai: Gương sáng nhà cao thương tóc bạc
Sáng tựa tơ xanh chiều thành tuyết
Ở đời đắc ý cứ vui chơi
Chớ để chén vàng trơ dưới nguyệt
Trời sinh ta ắt hẳn dùng tài
Ngàn vàng tiêu hết lại về tay
Mổ dê giết trâu hãy vui vẻ
Cạn ba trăm chén một lần say
Này Sầm phu tử
Này chàng Đan Khâu
Chớ ngừng nâng chén
Hãy chuốc mời nhau
Vì bạn tôi ca một khúc
Vì tôi bạn lắng nghe nào
Chuông trống cổ bàn đâu đủ quý
Say hoài không tỉnh chỉ mong sao
Hiển thánh xưa nay đều vắng lặng
Kẻ say riêng để tiếng ngàn sau
Trần vương xưa mở tiệc Bình Lạc
Mười ngàn bình rượu ngông siết bao
Chủ nhân sao lại than tiền ít
Hãy vì ai chuốc mua rượu mau
Này ngựa hoa năm sắc
Này ngàn vàng áo cừu
Gọi con mau mau đổi lấy rượu
Với bạn cùng khuây vạn cổ sầu

Trần trọng Kim

Anh chẳng thấy Hoàng Hà nước nọ
Tự trên trời chảy đổ ra khơi
Ra khơi thôi thế là thôi
Về nguồn trở lại có đời nào đâu
Anh chẳng thấy nhà cao gương sáng
Những buồn tênh vì mảng tóc thưa
Sớm còn xanh mượt như tơ
Tối đà như tuyết bạc phơ bời bời
Khi đắc ý cứ chơi cho phỉ
Dưới vầng trăng đừng để chén không
Có thân âu hẳn có dùng
Ngàn vàng tiêu hết lại hòng kiếm ra
Trâu dê mổ tiệc hoa trần thiết
Ba trăm chung cạn hết một lần
Sầm phu tử Dan Khâu quân
Rượu kèo xin chớ ngại ngần uống ngay
Hát nột khúc vì ai an ủy
Lắng tai nghe ý vị khôn cùng
Quý gì soạn ngọc cổ chung
Muốn say say mãi tỉnh không thú gì
Bao hiền thánh xưa kia lặng lẽ
Chí anh say tiếng để đời đời
Trần vương Bình Lạc mua vui
Mười ngàn đấu rượu chơi bời thỏa thuê
Chủ ông hỡi chớ e tiền ít
Mua rượu về chén tít cùng ta
Cừu thiên kim ngựa ngũ hoa
Đem đi đổi rượu khề khà uống chơi
Sầu đâu dằng dặc muôn đời

Khương Hữu Dụng

Bác chẳng thấy
Sông Hoàng từ trời nước đổ xuôi
Một mạch xuống bể không về lui
Lại chẳng thấy
Gương sáng lầu cao buồn tóc bạc
Sớm mới xanh tơ chiều đã tuyết
Người sinh đắc ý vui tràn đi
Chớ để chén vàng trơ với nguyệt
Trời đã sinh ta là có dụng
Ngàn vàng phóng sạch rồi trở lui
Minh dê mổ trâu rứa mới hả
Chén nhập ba trăm làm một hơi
Bác Sầm hỡi bác Đan ơi
Chớ ngừng chén rượu mời
Cùng bác ta ca hát
Vì ta bác hãy lắng nghe chơi
Chuông trống cổ bàn chưa đủ quý
Hay chi hòng tỉnh ước say dài
Xưa nay thánh hiền đều bặt tiếng
Chỉ có bọn rượu danh lừng thôi
Trần vương thuở xưa tiệc Bình Lạc
Đẩu rượu mười ngàn vui thỏa thích
Chủ nhân cớ sao kêu thiếu tiền
Dốc túi cùng ta chén thù tạc
Ngựa năm bớt
Áo ngàn vàng
Trẻ đâu cho đổi rượu ngon tất
Ta cạn muôn đời sầu thế gian

Hoàng Tạo và Tương Như

Há chẳng thấy
Nước sông Hoàng từ trời tuôn xuống
Chảy nhanh ra biển chẳng quay về
Lại chẳng thấy
Thềm cao gương soi rầu tóc bạc
Sớm như tơ xanh chiều tựa tuyết
Đời người đắc ý hãy vui tràn
Chớ để bình vàng suông bóng nguyệt
Trời sinh thân ta hẳn có dùng
Nghìn vàng tiêu hết rồi lại đến
Mổ dê giết trâu cứ vui đi
Uống liền một mạch ba trăm chén
Bác Sầm ơi bác Đan ơi
Sắp mời rượu chớ có thôi
Vì nhau tôi xin hát
Hãy vì tôi hai bác nghe cùng
Này cổ ngọc nhạc rung chẳng chuộng
Muốn say hoài chẳng nuốn tỉnh chi
Thánh hiền tên tuổi bặt đi
Chỉ phường thánh rượu tiếng ghi muôn đời
Xưa Trần vương yến nơi Bình Lạc
Đấu rượu mười ngàn vui thỏa thích
Chủ nhân can chi van ít tiền
Dốc túi cùng nhau chén thù tạc
Ngựa năm sắc
Áo ngàn vàng
Trẻ đâu cho đổi rượu ngon tất
Ta cạn muôn đời sầu thế gian

Witter Bynner

See how the Yellow River’s waters move out of heaven.
Entering the ocean, never to return.
See how lovely locks in bright mirrors in high chambers,
Though silken-black at morning, have changed by night to snow.
…Oh, let a man of spirit venture where he pleases
And never tip his golden cup empty toward the moon!
Since heaven gave the talent, let it be employed!
Spin a thousand pieces of silver, all of them come back!
Cook a sheep, kill a cow, whet the appetite,
And make me, of three hundred bowls, one long drink!
…To the old master, Cen,
And the young scholar, Danqiu,
Bring in the wine!
Let your cups never rest!
Let me sing you a song!
Let your ears attend!
What are bell and drum, rare dishes and treasurẻ
Let me be forever drunk and never come to reason!
Sober men of olden days and sages are forgotten,
And only the great drinkers are famous for all timẹ
…Prince Chen paid at a banquet in the Palace of Perfection
Ten thousand coins for a cask of wine, with many a laugh and quip.
Why say, my host, that your money is gonẻ
Go and buy wine and wéll drink it together!
My flower-dappled horse,
My furs worth a thousand,
Hand them to the boy to exchange for good wine,
And wéll drown away the woes of ten thousand generations!

Lê Khắc Tưởng

   Số lần đọc: 13877