Du ký “ Vạn lý độc hành “ – Tôi với Trời bơ vơ , đơn thân độc mã – một mình một ngựa sắt Honda wave alpha 100cc , lang thang rong ruổi từ Móng Cái – Đông Bắc Việt Nam đến đảo Phuket – Tây Nam Thái Lan , xuyên qua các nước Việt Nam – Lào – Thái Lan – Kampuchia . Dự kiến hơn . . . 3 tháng và 10.000km , đã đi được một tháng rưỡi và đang ở Viêng Xay , đông bắc nước Lào , giáp biên giới với Thanh Hóa – Việt Nam .
Nhà ở và làm việc của ông Hoàng Souphanouvong!
Bài số 31 , thủ đô cách mạng Viêng Xay và các hang động .
Thị trấn nhỏ xíu , vài con đường chung quanh cái chợ . Phố xá thì chỉ lèo tèo vài chục cửa hàng , nhiều hàng quán là của người Việt Nam qua lập nghiệp bên này ! Có tiệm sửa xe , tiệm cơm phở , có cả tiệm Karaoke nữa , đều của người Việt .
Viêng Xay nằm trong rừng sâu và cao nên khí hậu mát mẻ , cơm nước xong thì trời tối thui , chỉ kịp đi dạo vài vòng cho tiêu cơm và đổi một ít tiền Việt qua tiền Lào . Tối đi ngủ sớm , ngày mai sẽ đi thăm quan mấy hang động ngay trong thị trấn và còn đi tiếp đến Xầm Nưa nữa !
Viêng Xay.
Khách sạn ở các thị trấn nhỏ bên này thường được gọi là Guesthouse – nhà nghỉ , chắc dùng để chỉ các nhà nghỉ tiêu chuẩn đơn giản và đóng thuế ít hơn khách sạn . Chỗ mình nghỉ có địa điểm gần chợ , thuận tiện đi lại , được xây bằng gạch kiên cố nhưng tiện nghi thì . . . không có gì ! Không có bàn , không có ghế , không có tủ , không có móc để treo áo quần , không có ly , không có tách ! May là có cái khăn tắm to và nước nóng , và đó cũng là cái có được duy nhất của nhà nghỉ này ! Giá phòng còn cao hơn nhà nghỉ ngay khu Hòa Bình – trung tâm Đà Lạt !
Chủ nhà nghỉ này chắc cả đời không bao giờ đi ra khỏi nơi này , không phải dùng nhà nghỉ nên không biết được khách đi đường thường có những nhu cầu gì ? Có thể đây là trường hợp cá biệt ! Theo những kinh nghiệm mình đã có thì tình hình nhà nghỉ những nơi khác ở Lào đều tốt và không đến nổi tệ như vậy !
Đây là khu vực núi rừng trùng trùng điệp điệp , có hơn 400 hang động trong núi đá vôi , khoảng hơn 200 hang động được quân và dân dùng làm nơi trú an toàn trong những cuộc dội bom ác liệt của máy bay Mỹ . Từ năm 1964 bộ tư lệnh quân đội Pathet Lào chuyển từ Xầm Nưa đến Viêng Xay , sau hiệp định Paris đầu năm 1973 Viêng Xay chính thức trở thành thủ đô lâm thời của Cách mạng Lào .
Hang tránh bom đạn của Mỹ trong thời chiến tranh .
Hơn 200 hang động trong núi đá vôi đã che chở an toàn cho quân và dân Lào trong gần 10 năm mà ngày nào vùng này cũng phải hứng chịu những trận mưa bom khốc liệt của quân đội Mỹ . Một số hang động là nơi đóng quân của Pathet Lào , số hang động khác được sử dụng làm trạm quân y , nhà in , trường học , những nơi sản xuất lương thực , làm ra sản phẩm cho quân nhu , hậu cần v . . . v . . . Có cả hang động được sử dụng như một nhà hát , có sân khấu và chứa được cả ngàn người !
“ Tương kế tựu kế “ , dân ở đây đã biến những hố bom khổng lồ ven phía tây thị trấn gần những hang động núi đá vôi thành những ao cá , trồng thêm cây ăn trái , cây hoa chung quanh ao làm khung cảnh trở nên thơ mộng .
Thị trấn chỉ có vài ngàn dân , yên lặng hiền hòa , thời gian như ngừng lại . Gần chợ là tượng đài Chiến thắng , có anh lính Pathet Lào lấy chân đạp lên trái bom Mỹ – chắc là bị lép , không nổ ! Ở ngả ba cách đó vài trăm thước về phía nam , trên đường xuống khu hang động , có tượng đài Chiến sĩ trận vong .
Để đi thăm các hang động nơi đây , phải đăng ký ở Vieng Xay Caves Visitor Centre và được hướng dẫn viên nói tiếng Anh đưa đi , mỗi ngày có hai lượt lúc 9giờ và 13giờ . Trước đây những hang động này được xây thành nơi ở và làm việc của lãnh đạo cách mạng Lào , sau 1975 vẫn được giữ kỹ như là những khu quân sự . Ngày nay có 6 hang động được mở cửa để đón khách thăm quan .
Nếu có thời giờ và đôi chân dẻo dai , khách có thể thong thả đi từ hang này đến hang kia , vô cùng thú vị vì được đi giữa một phong cảnh như hòn non bộ trong hồ cá nhà mình nhưng . . . to lên gấp vài trăm lần !
Mình ưu tiên viếng thăm Ông Hoàng Souphanouvong , 1909 – 1995 , anh em chú bác với nhà vua Savang Vatthana và là em cùng cha khác mẹ với ông Souvanna Phouma , 1901 – 1984 , có thời gian làm thủ tướng Lào và thuộc cánh trung lập .
Năm 1936 ở bên Anh có ông vua Edward – đệ Bát đã từ bỏ ngai vàng để . . . đi theo tình yêu vì hoàng gia Anh lúc đó phản đối việc ông muốn kết hôn với một bà người Mỹ đã ly dị ! Sau đó ít lâu , vào thập niên 1945 – 1954 , ở Việt Nam có ông vua Bảo Đại , trước làn sóng cách mạng dâng trào muốn lập chính quyền dân chủ , yêu cầu dẹp bỏ quân chủ chuyên chế phong kiến , tay sai chịu làm nô lệ cho thực dân Pháp gần trăm năm nay , được ông Ngự tiền văn phòng Phạm Khắc Hòe mớm ý và đã tuyên bố được câu : “ Trẫm thà làm dân một nước độc lập , còn hơn làm vua một nước nô lệ ! “ . Vua Bảo Đại cũng thoái vị , cũng từ bỏ ngai vàng nhưng để rồi sau đó ngoan ngoãn chịu làm . . . Quốc trưởng tay sai , bù nhìn cho thực dân Pháp !
Ông Hoàng Souphanouvong học trung học tại Việt Nam , học đại học và tốt nghiệp xuất sắc kỹ sư cầu đường tại Pháp . Trong thời gian làm việc tại nước ta ông kết hôn với một phụ nữ Việt Nam ở Nha Trang và có với nhau 10 người con . Ông đã bỏ tất cả lầu son gác tía , tất cả quyền lợi của Pháp ban cho , bỏ tất cả tiện nghi vật chất , bỏ cả cơ hội có thể ngồi ở ngai vàng , để rồi cùng với nhân dân chịu đựng biết bao gian khổ hiểm nguy , chiến đấu giành độc lập tự do cho nước Lào . Tháng 12 năm 1975 ông được bầu làm chủ tịch đầu tiên của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào .
Đài tưởng niệm chiến sĩ trận vong.
Xưa kia hang của ông Souphanouvong – Tham Than Souphanouvong có tên là Tham Than Bong , năm 1965 hai ông bà dọn vào đây với hai người con . Sau hiệp định Paris , có ngôi nhà hai tầng được xây dưới chân núi trước cửa hang , là nơi ở của gia đình ông trước khi dọn về Vientiane . Trước nhà có hố bom được xây thành một hồ bơi nho nhỏ . Gần đó , trong khu vườn nhỏ có ngôi mộ tháp , nơi yên nghỉ người con trai cả của ông bà , anh Apliyathammasin Souphanouvong , 1939 – 1967 , đã cầm súng đánh giặc như những thanh niên Lào khác và đã hy sinh cũng nơi này !
Đứng trước Tháp mộ của anh Apliyathammasin Souphanouvong , biết được anh đã khước bỏ đặc quyền đặc lợi để dũng cảm chiến đấu tại đây , người hiểu biết và có lương tâm không thể không liên tưởng tới tư cách sâu bọ và không khỏi ghê tởm lẫn phỉ nhổ nhiều tên trong hàng ngũ quan chức Việt nam hiện nay . Mới đây có tên bộ trưởng đã về hưu mà vẫn tìm mọi cách gây ảnh hưởng để con cháu bất tài vô dụng vào làm ở những chức vụ béo bở , gây thiệt hại tiền xương máu của nhân dân hàng chục ngàn tỉ đồng lúc làm quan to bên dầu khí , rồi qua làm xếp Saigon bia , mới đây là về làm phó chủ tịch một tỉnh ở đồng bằng sông Cửu Long ! Dưới thời vua chúa phong kiến thối nát mà tội như thế chắc chắn là tử hình , còn thời của đảng cầm quyền bây giờ thì vụ việc này có khả năng sẽ . . . chìm xuồng êm ả lặng lẽ !
Tham Than Kham Tay Siphandon , hang của ông Khăm Tày Siphandon , chủ tịch nước Lào 1998 – 2006 . Hang này nằm ở phía tây thị trấn , cách biệt hẳn với mấy hang kia . Đây là cả một quần thể gồm nhiều hang động , nhiều bộ phận , nhiều ngõ ngách và cũng là nơi ở cũng như trú ẩn của hơn 2.000 người dân từ những bản làng chung quanh trong thời kỳ bom đạn của máy bay Mỹ trút xuống đây hàng ngày . Ở một mặt khác của hang là một không gian to lớn an toàn , dùng làm hội trường hoặc nhà hát , có thể chứa được cả ngàn người ! Bản thân ông Khăm Tày Siphandon là tổng tư lệnh quân đội Pathet Lào , sau năm 1975 ông là bộ trưởng bộ quốc phòng , cuối đời ông là chủ tịch nước Lào và đã nghỉ hưu .
Hang của ông Hoàng Souphanouvong .
Cả buổi sáng hôm nay mình có thời giờ đi thăm quan mấy hang động rất thoải mái vì chặng đường kế tiếp có thể sẽ là chặng ngắn nhất trong cả chuyến đi , Viêng Xay – Xầm Nưa 30km . Viêng Xay nằm trên quốc lộ 6 , có đường đi tiếp 55km về hướng đông sẽ đến cửa khẩu Nậm Xoy – Na Mèo , phía tây xa xôi của tỉnh Thanh Hóa – Việt Nam .
Còn lộ trình hôm nay cũng là quốc lộ 6 nhưng đi về hướng tây . Đây là khu vực núi cao và rất vắng vẻ , phong cảnh thì như trong truyện thần tiên , núi cao ngọn nọ ngọn kia không dứt , giữa đường phía bên trái có đỉnh Phou Khoun 1.393m , mây mù vẫn ngự trị khắp không gian đèo núi . Đường tuy quanh co hiểm trở nhưng nhờ cảnh đẹp , rừng núi chìm trong sương mù bao phủ khắp nơi và rất ít xe cộ lưu thông nên đi xe máy rất thoải mái , tha hồ dừng xe bên đường để nghỉ ngơi , ngắm cảnh , chụp hình !
Hố bom được cải tạo lại thành ao cá !
Quá buổi trưa là đã đến Xầm Nưa , thị xã nằm im lìm bên dòng sông Nậm Xâm trôi lờ lững và dường như cũng đang còn . . . ngủ trưa ! Mình may mắn có được nhà nghỉ địa điểm thuận lợi , ngay cây cầu đầu phố , cạnh bờ sông , gần chợ . Vậy là được cả hai điều tốt vì từ xưa cha ông có dạy rằng : “ Nhất cận thị , nhị cận giang “ , Nhất là gần chợ , nhì là gần sông
.Nguyễn Chí Hoài Nhơn
Số lần đọc: 2388