Kính tặng Thầy Tô Minh Tâm.
Đọc ” Tình Hoài Hương ” của Thầy em thấy chạnh lòng và bùi ngùi quá !
Trong lòng cứ ám ảnh, suy nghỉ những câu thơ mà Thầy gởi những tâm tư tình cảm, những nhung nhớ, những thất vọng , những nhìn thấy cái thật nơi “Thiên đường “, nơi mà Thầy đã dấn thân phiêu bạt để đến đó. Em xin chia sẽ những cảm nhận , cảm xúc của mình cùng Thầy qua ” Tình Hoài Hương “, là những tình cảm của đứa học trò lớp 12B2 nk 1973-1974 trường Cường Đễ Qui Nhơn , do Thầy dạy môn Triết.
Tình Hoài Hương , có bố cục khéo với 7 khổ 4 câu , 1 khổ mở đầu còn 3 khổ hoài niệm thời trai trẻ với hạnh phúc cùng cuộc sống giản dị nên quê nhà nối tiếp với 3 khổ cuối là những ưu tư, những nhân tình thế thái,những vẫy vùng cuộc mưu sinh , những nhung nhớ đến thắt lòng nơi chốn “thiên đường” mà Thầy đang dấn thân.
Mở đầu bài thơ bằng 4 câu rất thật lòng , Thầy muốn trải lòng mình cùng người đọc, đồng thời là tự nhìn lại 1 đoạn đường dài mình đã qua, đã thay đổi số phận của mình.
Tôi viết ra đây lời diễn đạt
Rất chân thành của một kẻ tha phương
Trót dấn thân trên đường phiêu bạt
Ôm trọn nỗi sầu vọng cố hương.
Trót rồi, có lẻ lần dấn thân phiêu bạt nầy để đến miền đất hứa mà nhiều người gọi là ‘Thiên đường” đã trót lỡ làng rồi . Mà lỡ làng là đau đớn , là thất vọng, là ray rức tâm tư biết bao đêm ngày.
Mọi việc trên đời nầy mà “Trót” là muộn phiền là đủ thứ không như ý.
Khổ thơ kết là đúc kết suy tư, trăn trở , chiêm nghiệm bao năm nơi đất khách và lòng Thầy bao năm ra đi :
Đẹp đến mấy vẫn là của họ
Hay thế nào cũng xứ người ta
Lòng luôn thương tưởng khung trời cũ
Chẳng đâu sánh được với quê nhà
Đọc 2 câu cuối, nếu Thầy dành cho người tình năm cũ còn ở VN, thì em chắc rằng nước mắt sẽ có và thêm 1 người phụ nữ sẽ không lấy chồng mà chờ người năm cũ.
Để nguôi ngoai những trót lỡ ấy, Thầy phải đắm mình hồi tưởng thời nhỏ dại, thời trai trẻ của mình dù nghèo khó với rau đậu mắm cà mà đầm ấm hơn thịt thà nơi đất khách.
Thời nhỏ dại, cảnh gia đình nghèo khó
Thường bửa cơm rau đậu, mắm cà
Những món ngon, như mơ ước thật xa
Mà cuộc sống sao mặn mà, đầm ấm
Và tâm trạng Thầy nơi đất khách :
Giờ đây đất khách nghìn xa lạ
Vùng vẫy sinh tồn nặng gánh lo
Tuy cố gượng cười nhưng nhung nhớ
Đêm ngày cứ ray rứt tâm tư.
Vui, buồn gì, muốn hay không muà xuân vẫn đến. Mà mỗi lần xuân đến là lòng Thầy lạc lõng, cô đơn giữ chốn văn minh đô hội,lại thấy nhân tình quá hững hờ
Giữa chốn văn minh mình lạc long
Phồn hoa đô hội thấy bơ vơ
Phố phường văng vẳng dư âm vọng
Nhân tình qua lại vẻ hững hờ.
Để an ủi mình, để cân bằng tâm hồn mình, và để vui sống. Thầy hồi tưởng mỗi độ xuân về nơi chốn quê nhà đầy tình làng nghĩa xóm bên chén trà thơm, ngắm mai nở với nỗi hân hoan.
Mỗi độ xuân về câu đối đỏ
Họ hang làng xóm tíu tít vui
Hàn huyên bên nhánh mai vàng nở
Nhấm chén trà thơm tỏa ấm môi
Thưa thầy ! Biết làm sao hơn cho người tha hương trên đất khách, phải vẫy vùng để sinh tồn với những nhung nhớ khôn nguôi.
Sài Gòn, tháng 10-2010
Ngô Thành Hùng
học trò Thầy Tâm lớp 12B2, nk 1973-1974 trường Cường Đễ Qui Nhơn
Chú thích : Tình Hoài Hương , Thầy Tô Minh Tâm, in trong Đặc San Cường Để & Nữ Trung Học Qui Nhơn 2010, cuongde.org đăng lại.
Số lần đọc: 4128
Thầy Tô Minh Tâm
Từ nhiều năm nay đôi lúc nhớ đến ông thầy dạy Triết năm 12 của mình, tôi vẫn thắc mắc không biết thầy Tô Minh Tâm đang ở đâu, đời sống của thầy như thế nào. Tuy nhiên, nghĩ đến thì có nghĩ đến, nhưng tôi cũng chẳng bao giờ đề cập với bạn bè vì nếu có tin gì của thầy (hay của bất kỳ thầy cô nào khác), bạn bè chắc đã nhắc đến rồi. Thời buổi “nhiễu nhương”, mọi sự đổi dời mà!
Cũng may nhờ có Ngô Thành Hùng “tán hươu, tán vượn” về thơ của thầy nên mới biết được thầy vẫn “còn đó” và đang lưu lạc ở xứ người. Không hiểu tại sao ấn tượng mạnh nhất của tôi về thầy Tô Minh Tâm lại là đôi “môi son” của thầy. Mỗi lúc nghĩ đến thầy tôi vẫn luôn hy vọng là với “quý tướng” đó, đời sống vật chất của thầy sẽ không đến đỗi nào. Tâm tình người tha hương, nhất là ở lứa tuổi của thầy, thường mang đầy hoài cảm. Thật lòng mà nói, nếu thầy về VN ăn Tết trong những năm tháng này, chắc là thơ của thầy sẽ còn nhiều nỗi buồn hơn nữa!
Thầy ơi! Hơn 30 năm rồi em vẫn còn nhớ như in một đoạn trong số những bài dạy môn Luận Lý Học của thầy. Ngày đó thầy chắc đã mất nhiều thời gian & tâm huyết để soạn bài cho học trò. Em thì lại học thuộc lòng như vẹt:
“André Malraux đã hơn một lần ra đi. Người trở về và reo to:
‘La vie ne vaut rien
Mais ne vaut une vie’
(Cuộc đời nào có nghĩa chi
Nhưng ta thử hỏi có gì hơn không)”
3 năm tiếng Pháp ở bậc đệ nhị cấp chắc chẳng đủ để học trò của thầy dịch lưu loát lời reo của André Malraux nên thầy đã dịch như thế.
Cầu mong thầy được dồi dào sức khoẻ.
Phạm Đình Dũng
New England – USA
Nhớ về thầy Tâm
Từ 1974 đến nay,sau bao nhiêu biến đổi của cuộc đời,những mong có ngày gặp lại thầy cũ,bạn xưa.Nay trên trang web này có dịp gặp lại hầu như còn nguyên vẹn.Trong dịp này có thầy Tâm,người thầy mà ngày xưa mình có thể gọi là đứa được thầy “cưng” và tin cậy nhất.Cứ mỗi lần đến giờ triết của thầy ở lớp 12b2 là mình được thầy giao trách nhiệm đọc bài cho cả lớp ghi vào vở sau khi nghe giảng bài xong.Đến nay tuy đã 36 năm rồi mà mỗi khi nhắc đến môn triết ngày xưa đã học là mình gần như nhớ vanh vách những bài học ngày xưa như “triết học nhập môn,những nguyên tắc cơ bản của nhận thức,trực giác,suy luận,phân tích,tổng hợp…”cùng với toàn bộ nội dung các bài đã được học.Với mình lúc đó Thầy là một trong những khuông mẫu cho mình theo gương.Nay được đọc lại những câu thơ của thầy,lòng trào dâng bao nhiêu là cảm xúc.Em xin gửi đến thầy bao nhiêu tình cảm của đứa học trò ngày xưa từng ngưỡng mộ thầy mà chưa chắc thầy có còn nhớ hay không.kính mong thầy cùng toàn thể gia quyến sức khỏe và an khang.
Học trò của thầy,Nguyễn Trường Lưu.
Trả lời: Đọc Thơ Thầy Tô Minh Tâm
Tin buồn: Thầy Tâm vừa mới ra đi.
Cảm ơn thầy Bé đưa tin!