Dọc đường gió bụi: Ban Mê Thuột

LTS : Trong chuyến nghỉ hè mấy năm trước, tôi và gia đình có dịp ghé đến Ban Mê Thuột, hiện nay thường được gọi là Daklak, một thành phố thủ phủ của cao nguyên miền trung Việt Nam …Xin ghi lại vài dòng để kỷ niệm chuyến đi…

Nhắc đến cao nguyên thì người ta lại nghĩ ngay đến Đà Lạt, đến đồi, núi, thung lũng hoa vàng cùng hồ Xuân Hương thơ mộng … chứ ít ai nói đến Ban Mê Thuột. Khi đến Ban Mê, tôi cũng chẳng hiểu tại sao nơi đây lại được đặt tên là “Buồn muôn thuở “, chẳng lẽ vì những con đường đất đỏ ngoằn ngòeo dẫn đến nhưng trang trại cao su bạt ngàn chạy dài im vắng ven đường, hay đơn giản chỉ là đọc trại ra từ chữ viết tắt BMT?
Cái không khí man mát dễ chịu thường có ở những khu vực nhiều cây xanh ôm bọc cả không gian thoáng đãng … Thành phố được xây dựng, mở rộng với những con đường nhựa rộng rãi, nhưng không bon chen đan xen xe cộ lẫn nhau như Sài Gòn … Đây đó, bên cạnh những con đường khang trang vẫn còn những di tích cũ xưa ……

Ở độ cao vào khoảng 536 m, thành phố Ban Mê Thuột được xem là một cao nguyên khá bằng phẳng, nơi tập trung đông dân nhất của tỉnh Đaklak. Đã đặt chân đến nơi đây, bạn sẽ không thể quên được ấn tượng về một xứ sở bạt ngàn đất đỏ và trắng khiết hoa cà phê. Người ta kể rằng thủ phủ của vùng đất cao nguyên ngày xưa được đặt tại bản Đôn. Vào Năm 1890, Bourgeois – một tên thực dân nổi tiếng nham hiểm, sau khi thu phục được Khumjunop, một tù trưởng, một vua săn voi nổi tiếng ở bản Đôn đã tiếp tục tìm mọi cách để mua chuộc tù trưởng Ama Y Thuột nhằm xây dựng một thủ phủ mới ở đây.

Bourgeois đã nhìn thấy tương lai của vùng đất rộng, bằng phẳng và rất màu mỡ này. Năm 1904, thực dân Pháp cho dời thủ phủ từ bản Đôn về Buôn Mê Thuột . Ngày 02-11-1904 toàn quyền Đông Dương thành lập tỉnh Đaklak, đặt tỉnh lỵ tại Buôn Mê Thuột , dưới sự bảo hộ của Khâm sứ Trung Kỳ. Các công sứ người Pháp, đặc biệt là Sabatier muốn duy trì việc biệt lập Tây Nguyên. Nhưng do nhu cầu thiết lập cơ sở chính trị, hành chính xã hội đòi hỏi sự có mặt của các công chức, vì thế bên cạnh người Pháp, người Ê-đê, người Kinh đã dần có mặt ngày càng đông, nhất là sau khi có Nghị định ngày 02-07-1923 của toàn quyền Đông Dương về việc thành lập tỉnh Đaklak.

Năm 1928, làng Lạc Giao – một làng người Kinh đầu tiên ở Buôn Mê Thuột được thành lập. Đây là cái mốc đánh dấu giai đoạn phát triển mới của Buôn Mê Thuột. Nhờ sự phát triển đó nên ngày 05.06.1930, Khâm sứ Trung Kỳ đã ra Nghị định thành lập thị xã Buôn Mê Thuột.
Buôn Mê Thuột vẫn còn giữ nét đặc trưng bởi những kiến trúc cổ, thường mô phỏng theo kiểu nhà dài của người Ê-đê như Biệt điện Đảo Đại, hay như Tòa Giám mục Buôn Mê Thuột với kiến trúc độc đáo, cũng theo kiểu nhà dài Ê-đê, vật liệu xây dựng hoàn toàn bằng gỗ và ngói vảy tạo nên phong cách độc đáo Tây Nguyên. Công trình cổ xưa còn lưu giữ được là chùa Khải Đoan (Sắc Tứ Khải Đoan Tự – là từ ghép của 2 tên Khải Định và Đoan Huy) được xây dựng từ  thời Khải Định.

Loanh quanh trong thành phố yên tĩnh này, ta có thể mua sắm đầy đủ các tiện nghi như những thành phố lớn khác, nhưng muốn khám phá những nét hoang sơ, thiên nhiên hoang dã thì ta phải ra khỏi thành phố vài chục cây số …

Tôi đến  bản Đôn trước tiên khi ra khỏi thành phố. Cái dáng dấp tiều tụy của căn nhà sàn trăm tuổi tương phản cái quán ăn tuềnh toàng qua sân đất trống phía trước. Khoảng sân khá rộng, nơi thường thấy tổ chức các buổi văn nghệ kỷ niệm lễ hội rồi chiếu trên TV. Bước vào quán ăn, các món đặc sản được trưng bày bằng hình ảnh lòe loẹt trên thực đơn.

   Số lần đọc: 10450